Richtlijnen voor de behandeling van patiënten met een bipolaire stoornis
“Bipolaire stoornis”, ook wel bekend als “bipolaire affectieve stoornis” – deze stoornis is nauw verwant aan stemming.
Het treft naar schatting 60 miljoen mensen wereldwijd, met een hogere incidentie onder jongeren. Het risico op zelfmoord is meer dan 15 keer zo groot als bij de algemene bevolking. Bipolaire stoornis kan verantwoordelijk zijn voor een kwart van alle zelfmoorddoden. Dus wat kunt u doen om uzelf te helpen als u of een geliefde al een bipolaire stoornis heeft?
Hoe kunnen mensen met een bipolaire stoornis zichzelf helpen?
Bipolaire stoornis is een psychische aandoening en het hebben ervan kan ervoor zorgen dat u het gevoel heeft dat u uw leven niet meer onder controle hebt. Maar er zijn praktische manieren om uw symptomen te verbeteren en verlichten en uw kwaliteit van leven te verbeteren.
1. Ken je emotionele staat
Houd uw emoties in de gaten door:
U kunt een mobiele app gebruiken om uw emotionele toestand in de loop van de tijd bij te houden;
Identificeer de triggers die uw stemmingswisseling veroorzaken:
Als u zich na een lange avond erg opgewonden voelt of de neiging heeft om deadlines te halen, kunt u de impact hiervan op uw stemming vermijden of minimaliseren door de volgende patronen te herkennen;
Weet welke signalen u kunt herkennen als uw stemming verandert:
Elke keer dat u een manische of depressieve episode doormaakt, zijn er waarschijnlijk enkele waarneembare veranderingen, zoals veranderingen in uw slaap, eetlust of gedrag.
2 Neem praktische stappen
Maak er een routine van:
Denk hierbij aan dagelijkse activiteiten zoals gezond eten, op tijd voldoende slapen en regelmatig bewegen; ontspanning of mindfulness; hobby’s en sociale activiteiten;
En neem uw medicijnen, indien van toepassing, elke dag op hetzelfde tijdstip in. Zo voorkomt u bijwerkingen en blijft uw systeem stabiel.
Leer omgaan met stressvolle gebeurtenissen en beheer uw financiën
Wees voorbereid op een crisis:
Het kan zijn dat u noodhulp nodig hebt, zoals de mogelijkheid van ziekenhuisopname, wanneer u zich heel slecht voelt, wanneer de manische, depressieve episode lang duurt of wanneer conventionele behandeling niet aanslaat.
3 Maak gebruik van sociale ondersteuningsnetwerken
Leer hoe u hulp kunt krijgen van uw naaste familie of vrienden.
Sluit je aan bij steungroepen voor lotgenoten:
Contact leggen met mensen die soortgelijke ervaringen hebben meegemaakt, kan een effectieve manier zijn om jezelf door moeilijke tijden heen te helpen. Je kunt je emoties, gevoelens, gedachten, etc. delen.
Wat moet u doen als u een goede vriend bent van de patiënt?
Hoe kun je iemand met een bipolaire stoornis helpen?
1. Houd een open geest
Als je open-minded luistert naar mensen met een bipolaire stoornis die over hun ervaringen praten, voelen ze zich gesteund, geaccepteerd en betrokken.
2. Bereid je voor op manische episodes
Probeer, terwijl ze zich in hun normale fase bevinden, te vragen welke hulp en ondersteuning ze nodig hebben tijdens hun manische/hypomane episode.
3. Als het om lastige situaties gaat, is het het beste om te communiceren
Je moet proberen zo kalm mogelijk te blijven, ze niet uit te dagen of te irriteren, en ze proberen te laten weten dat je, ook al kun je ze niet zien of horen, kunt begrijpen hoe ze zich voelen. Het kan helpen om empathie te tonen door je in hun schoenen te verplaatsen.
4. Identificeer de signalen en triggers van hun staatsovergang
De meeste mensen hebben symptomen die voorafgaan aan een manische of depressieve episode. De beste manier om meer te weten te komen over deze “signalen” is door met ze te praten.
5. Probeer geen buitensporige aannames te doen
Bij de verzorging van iemand met een bipolaire stoornis kunt u min of meer een patroon van aanvallen waarnemen, maar niet alle stemmingswisselingen leiden tot extreme manische of depressieve episodes. Wees ook niet overgevoelig of alert.
Er zijn verschillende soorten bipolaire stoornissen
In het huidige diagnostische systeem DSM worden twee hoofdtypen bipolaire stoornis onderscheiden: bipolaire stoornis I en bipolaire stoornis II .
Voor de diagnose bipolaire stoornis type I is het noodzakelijk dat er ten minste één manische episode heeft plaatsgevonden. Ook kan er sprake zijn van een ernstige depressieve episode , maar dat is niet noodzakelijk.
Voor bipolaire stoornis II moet er minstens één hypomanische episode en één ernstige depressieve episode tegelijkertijd zijn ervaren. Het grote verschil is dat als u een manische episode heeft, u de diagnose bipolaire stoornis I moet hebben.
Er bestaat ook een snelcyclische bipolaire stoornis, die snelcyclische bipolaire stoornis wordt genoemd als iemand binnen een periode van 12 maanden minstens vier stemmingswisselingen heeft die voldoen aan de criteria voor manische, hypomanische of ernstige depressieve episodes.
Er kunnen periodes van stilte zijn tussen omgekeerde fase-episodes, maar er zijn ook momenten waarop iemands stemming dramatisch kan veranderen binnen een dag of zelfs een uur. Momenteel is dit type in het DSM-systeem niet apart, maar vermeld als een adjunct.
Het is belangrijk om te weten dat snelle cycli bij elke bipolaire stoornis kunnen voorkomen.
Daarnaast kan bij personen de diagnose cyclothyme stemmingsstoornis worden gesteld als zij in ten minste twee jaar tijd meerdere hypomanische symptomen hebben, maar niet voldoen aan de diagnostische criteria voor hypomanische episodes, en als zij meerdere depressieve symptomen hebben, maar niet voldoen aan de diagnostische criteria voor ernstige depressieve episodes.
Deze symptomen zijn meestal mild en kunnen zelfs een manier van leven worden, vooral voor mensen die bezig zijn met creatief werk. Tijdens de hypomane fase kunnen ze onvermoeibaar werken en voelen ze hun ideeën stromen en hun inspiratie uitbarsten, en de stoornis kan zelfs een hulpmiddel worden om hen te helpen beter te werken.
Wie is vatbaar voor een bipolaire stoornis?
Er is momenteel geen duidelijke pathogenese van bipolaire stoornis. Er zijn vijf hoofdoorzaken van bipolaire stoornis geïdentificeerd:
1. Kindermishandeling
Mensen die in hun jeugd ernstige emotionele trauma’s hebben meegemaakt, zoals seksueel misbruik, fysiek misbruik, emotionele verwaarlozing, traumatische gebeurtenissen en het verlies van een dierbare, lopen meer risico om als volwassene een bipolaire stoornis te ontwikkelen.
2. Stressvolle levensgebeurtenissen
Acute stressvolle gebeurtenissen, zoals het verbreken van een intieme relatie, geldproblemen en traumatisch verlies, kunnen triggers zijn voor bepaalde symptomen. Chronisch gestrest zijn gedurende een lange periode kan echter ook leiden tot manische of depressieve episodes.
3. Heb problemen met je zelfvertrouwen
Wanneer u zich erg neerslachtig voelt, een laag zelfbeeld heeft of zich waardeloos voelt, kan ‘manisch’ een coping-stijl/verdedigingsmechanisme worden dat u helpt uw zelfvertrouwen terug te krijgen.
4. Hersenchemie
Uit onderzoek is gebleken dat bepaalde psychiatrische medicijnen de symptomen van een bipolaire stoornis kunnen verlichten. Deze medicijnen werken meestal op neurotransmitters (chemische boodschappers) in de hersenen.
5 Genetische overerving
Familiegeschiedenis van bipolaire stoornis is de sterkste en meest consistente risicofactor voor bipolaire stoornis. Het risico is 10 keer groter bij volwassen familieleden van personen met bipolaire stoornis I en bipolaire stoornis II dan bij de algemene bevolking.
Manifestatie van mensen met een bipolaire stoornis
Iedereen heeft emotionele ups en downs, maar voor mensen met een bipolaire stoornis kan de emotionele achtbaan extreem zijn: soms zijn ze heel erg optimistisch, soms zijn ze heel erg optimistisch en somber.
Naast extreme stemmingswisselingen ervaren mensen met een bipolaire stoornis ook dramatische veranderingen in energie en gedrag. Deze veranderingen worden cyclische cycli genoemd.
Meestal doorlopen ze:
Manische of hypomanische episodes – opgewekte stemming
Hyperdepressieve episode – sombere stemming
Er kunnen ook enkele onderliggende psychotische symptomen zijn binnen de cyclus van een manische of depressieve episode
Bipolaire stoornis is een stoornis waarbij zowel manische als depressieve episodes kunnen voorkomen.
“Bipolair” betekent dat de toestand van de persoon fluctueert tussen twee tegengestelde fasen, manie/hypomanie en depressie.
In een typisch geval zal iemand met een bipolaire stoornis een manische episode hebben, die gevolgd kan worden door een normale rustperiode, gevolgd door een depressieve episode, gevolgd door nog een rustperiode , enzovoort.
Het kan ook zijn dat een manische episode wordt gevolgd door een antifase-episode, een depressieve episode, met twee of twee episodes gevolgd door een pauze.
1. Manifestaties tijdens manische episodes
Manische episodes worden hoofdzakelijk gekenmerkt door duidelijk afgebakende periodes van opvallende abnormale en aanhoudende stemmingsverhoging, opgeblazenheid of prikkelbaarheid, en aanhoudende verhoogde activiteit of energie gedurende ten minste 1 week gedurende het grootste deel van bijna elke dag.
Een manische episode wordt meestal gekenmerkt door euforie, buitensporig genot, euforie of ‘het gevoel hebben de wereld aan je voeten te hebben’.
Als er meer dan 3 of 4 van de volgende symptomen aanwezig zijn, is er waarschijnlijk sprake van een manische episode:
Opgeblazen of overdreven zelfrespect
Je overschat je capaciteiten misschien wel enorm, denkt dat je de slimste bent, almachtig, ongevoelig voor vergif, en zelfs hallucineert dat je dingen kunt horen die anderen niet kunnen horen. Ze kunnen ook beloftes doen die ze niet kunnen nakomen en geloven dat ze een extreem complexe taak kunnen volbrengen, zoals het schrijven van een roman of het creëren van een uitvinding, terwijl ze er heel weinig van weten.
De behoefte aan slaap is verminderd
Dit is anders dan slapeloosheid, wat betekent dat je wilt slapen of de behoefte voelt om te slapen, maar dat niet kunt. Wanneer je in een manische episode zit, is het mogelijk om heel weinig tijd te slapen, zelfs maar drie uur per dag, en je uitgerust en energiek te voelen. In ernstige gevallen kun je dagenlang niet slapen en je niet vermoeid voelen.
Spraakzamer zijn dan normaal of zich onder druk gezet voelen om te blijven praten
Er kan een verlangen zijn om snel te blijven praten en onverschillig te communiceren, zelfs op een opdringerige manier. Als u geïrriteerd bent, kan er ook sprake zijn van onbeschoftheid of agressie.
Drijvende gedachten of de subjectieve perceptie van een gedachtevlucht
In een gesprek spring je misschien snel van onderwerp naar onderwerp, zelfs zonder enige logica of organisatie. Soms heb je het gevoel dat je “te veel hersenen” hebt, of dat je zoveel ideeën in je hoofd hebt dat je niet snel genoeg kunt praten om jezelf uit te drukken.
Zelfgerapporteerde of waargenomen situationele overdrachten
Er kan sprake zijn van afleiding of concentratieproblemen, die gemakkelijk verstoord worden door externe prikkels.
Verhoogde doelgerichte activiteit of psychomotorische agitatie
Het kan zijn dat u zich plotseling vriendelijk voelt, erg geïnteresseerd bent in relaties of seksuele relaties, en voortdurend contact zoekt met oude of oppervlakkige vrienden of zelfs vreemden. Maar u realiseert zich niet dat deze interacties opdringerig, overheersend en veeleisend kunnen lijken.
Psychomotorische agitatie of rusteloosheid, rondlopen of meerdere gesprekken tegelijk voeren kunnen ook vaak voorkomen.
Overmatige betrokkenheid bij risicovolle activiteiten die pijnlijke gevolgen kunnen hebben
Er kan sprake zijn van koopjesjacht, het doneren van eigendommen, gevaarlijk rijgedrag, dwaze zakelijke investeringen, onvoorzichtig seksueel gedrag, drugs- of alcoholmisbruik en zelfs zelfbeschadiging.
2. Gedraag je tijdens episodes van hypomanie
Hypomanie lijkt op manie, maar is korter van duur, meestal ongeveer vier dagen, en vertoont niet de psychotische kenmerken van manische episodes, zoals waanideeën, hallucinaties en zelfbeschadigend gedrag. De aantasting van het sociale functioneren is meestal niet significant en vereist geen ziekenhuisopname.
3 Manifestaties tijdens depressieve episodes
Ernstige depressieve episodes duren doorgaans maximaal twee weken of langer. Tijdens deze cyclus kunnen vijf of meer van de volgende symptomen aanwezig zijn:
Gevoelens van verdriet, leegte, hopeloosheid of onverklaarbare tranen, huilen (let op: bij kinderen en adolescenten kunnen zich prikkelbare stemmingen voordoen).
Verminderde interesse en plezier in activiteiten.
Aanzienlijk gewichtsverlies of -toename; Of een verlies of toename van eetlust.
Slapeloosheid of te veel slaap.
Psychomotorische agitatie of retardatie (onrustig of traag bewegen).
Vermoeidheid of weinig energie. Overmatige, ongepaste gevoelens van waardeloosheid en schuld (die waanvoorstellingen kunnen bereiken).
Verminderd denkvermogen, onvermogen om zich te concentreren of besluiteloosheid.
Terugkerende gedachten aan de dood (in plaats van alleen angst voor de dood), suïcidale gedachten zonder specifiek plan, of een zelfmoordpoging, of een specifiek plan om deze uit te voeren.
Er kunnen ook gemengde episodes optreden, die overeenkomen met de symptomen van zowel een manische episode als een depressieve episode.
Dit is het ergste scenario. Het is onvoorspelbaarder en gevaarlijker. Het is voor de persoon moeilijker om te bepalen wat hij of zij voelt en welke hulp hij of zij nodig heeft. Het zijn twee heel verschillende emoties tegelijk. Het is moeilijker om de eigen emoties te beheersen en te beheersen, en daarom is de kans groter dat hij of zij zelfmoord pleegt.